Seksuele en reproductieve rechten

Passende anticonceptie moet voor iedereen toegankelijk en betaalbaar zijn. Sinds 2011 betaal je vanaf 21 jaar zelf voor je anticonceptie. Voor mensen die moeilijk rond kunnen komen is de prijs (van langdurige anticonceptie) te hoog, waardoor ze niet de vrijheid hebben om een passende keuze te maken. Bij een economische crisis als gevolg van corona, is de kans groot dat er een grotere groep vrouwen in financiële problemen komt. Een derde van de abortus-cliënten gebruikte voorafgaand aan de onbedoelde zwangerschap de pil. Een deel van hen is mogelijk meer gebaat bij gebruik van langer werkende, maar duurdere anticonceptiemethoden.

Daarom, om passende anticonceptie voor iedereen toegankelijk en betaalbaar te maken is een landelijke regeling voor kwetsbare en financieel minder draagkrachtige groepen nodig. Het is ook van belang dat er meer aandacht komt voor begeleiding binnen de eerstelijnszorg. Met deze investering kunnen wij zorgen voor minder ongewenste zwangerschappen en abortus.

Preventie van onbedoelde zwangerschappen moet worden gewaarborgd door het programma Nu Niet Zwanger in elke gemeente in te voeren. Eind 2021 is het streven om in vijftig centrumgemeenten Nu Niet Zwanger uit te rollen. Nu Niet Zwanger is een counselingprogramma waarbij vrouwen (en partners) die leven in kwetsbare omstandigheden, intensieve ondersteuning kunnen krijgen. Met een eerlijk gesprek over kinderwens, seksualiteit en anticonceptie kunnen vrouwen (en partners) vrijwillig en gemotiveerd een bewuste keuze maken over kinderwens, waarmee onbedoelde zwangerschappen voorkomen kunnen worden.

Er is betere monitoring nodig of seksuele vorming op alle scholen goed gebeurt. Onderzoek onder jongeren laat zien dat de onderwerpen seksuele en genderdiversiteit en preventie seksueel grensoverschrijdend gedrag nog te weinig aan bod komt op school. Vooral onder de doelgroep 16- 17-jarigen (bovenbouw voortgezet onderwijs en MBO) is er te weinig aandacht voor, terwijl de risico’s in deze groepen hoog zijn. Lessen voor deze leeftijdsgroep zijn nog niet geborgd in de kerndoelen van het onderwijs.

In voorlichting moeten de keuzemogelijkheden bij onbedoelde zwangerschap meer bespreekbaar zijn waarbij ook over zwangerschapsafbreking/abortuszorg juiste en complete informatie wordt gegeven. Vrouwen moeten toegang hebben tot veilige abortuszorg zonder dat ze hierin door anderen gehinderd of geïntimideerd worden. Dit is extra kwetsend, staat een verantwoorde keuze en goede verwerking in de weg.

Dit schrijven de politieke partijen hierover in hun verkiezingsprogramma:

BIJ1

• Geweldsincidenten gebaseerd op gender-identiteit, gender-expressie en seksualiteit worden centraal geregistreerd.
• Het taboe rondom abortus wordt actief bestreden: abortus wordt uit het Wetboek van Strafrecht gehaald. Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport gaat een campagne starten om abortus bespreekbaar te maken.
• De overheid stopt met het subsidiëren van organisaties die geen onafhankelijke hulp bieden aan ongewenst zwangere personen.
• De bedenktijd van 5 dagen voor een abortus wordt afgeschaft.
• Ervaringsdeskundigen worden actief betrokken bij het ontwikkelen van beleid rond abortuszorg.
• Abortuszorg gaat onder de reguliere zorg vallen; er komen abortusafdelingen in verloskundigenpraktijken en andere medische centra. Zowel verloskundigen als de huisarts moeten de abortuspil kunnen voorschrijven en werken hierin actief samen met abortusartsen.

CDA

• Ieder gezin of familie is een thuis. Het maakt geen verschil of je alleen woont, met zijn tweeën of met meer; in een traditioneel gezin, in een samengesteld gezin, als alleenstaande ouder of in een regenbooggezin. Daar waar mensen onvoorwaardelijk voor elkaar zorgen en elkaar steunen ben je geborgen en beschermd.
• In artikel 1 van de Grondwet over gelijke behandeling wordt expliciet gemaakt dat ook discriminatie op grond van “seksuele gerichtheid” en “handicap” niet is toegestaan. Wij willen dat deze gronden net zoals discriminatie van godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras en geslacht expliciet genoemd zullen worden.
• Wij vinden het belangrijk dat serieus aandacht wordt besteed aan implementatie van het VN-vrouwenverdrag en SDG-5 Gendergelijkheid. Wij willen lokale maatschappelijke vrouwenorganisaties op landelijk en mondiaal niveau blijven ondersteunen die van betekenis zijn bij vredesonderhandelingen en de handhaving van vrouwenrechten.

ChristenUnie

• Voorkomen onbedoelde zwangerschappen. Er komt een effectieve campagne voor het voorkomen van ongewenste zwangerschappen, door middel van gerichte voorlichting via scholen, verenigingen en (culturele) gespreksgroepen.
• Anticonceptie vergoeden. Eén van de meest effectieve maatregelen om het aantal abortussen omlaag te brengen en ongewenste zwangerschappen te voorkomen, is de financiële drempel weg te nemen voor anticonceptie. Daarom worden alle vormen van anticonceptie die bijdragen aan een afname van ongewenste zwangerschappen en abortussen opgenomen in het basispakket.

DENK

Over dit onderwerp heeft DENK geen punten in het verkiezingsprogramma staan.

D66

• Iedereen krijgt de anticonceptie aan de toonbank gratis mee. De apotheker declareert vervolgens de kosten bij de overheid.
• De abortuswet is een belangrijke verworvenheid die vrouwen in staat stelt om te kiezen voor de afbreking van hun zwangerschap in een ziekenhuis of een abortuskliniek. Toch zijn er belangrijke verbeteringen nodig in deze wet.
• De abortuspil wordt bij de huisarts beschikbaar.
• Abortus hoort niet in het strafrecht. Abortusartsen, maar zeker ook de vrouwen komen hierdoor in een kwaad daglicht te staan.
• D66 wil af van de wettelijk verplichte minimale beraadtermijn bij het afbreken van een zwangerschap. In plaats daarvan wil D66 dat er voor elke vrouw een zodanige beraadtermijn geldt als nodig is om, gegeven de omstandigheden, tot een weloverwogen besluit te komen.
• Een abortus moet voor elke vrouw vergoed blijven. Dat geldt ook voor prenatale screening (NIPT), waarmee aankomende ouders de informatie krijgen waarmee zij een keuze kunnen maken over het al dan niet afbreken van een zwangerschap.
• Intimidatie van bezoekers van abortusklinieken moet verder aan banden worden gelegd.
• Seksuele voorlichting gaat verder dan biologische mechanismen en het voorkomen van zwangerschap en SOA’s. De voorlichting schenkt ook aandacht aan consent, seksuele weerbaarheid, en aan een brede definitie van ‘seks’.

Forum voor Democratie

Over dit onderwerp heeft Forum voor Democratie geen punten in het verkiezingsprogramma staan.

GroenLinks

• We halen abortus uit het Wetboek van Strafrecht, schaffen de verplichte bedenktijd af, maken de abortuspil beschikbaar bij de huisarts en brengen anticonceptie in het basispakket.
• Menstruatieproducten worden gratis aangeboden op scholen en in overheidsgebouwen.
• We investeren in toegankelijke hulpverlening voor mensen die een abortus laten verrichten en treden hard op tegen intimiderende demonstranten bij abortusklinieken.

PVDA

• De pil in het basispakket. Goede betaalbare anticonceptie is geen luxe maar voor iedereen toegankelijk. Toch zijn de kosten van anticonceptie voor veel vrouwen nu te hoog. Daarom komt anticonceptie in het basispakket.
• Abortuspil bij de huisarts. Vrouwen die ongewenst zwanger zijn, kunnen terecht bij hun eigen vertrouwde huisarts, in de buurt. Ze hoeven niet langer naar abortuskliniek of ziekenhuis.
• Abortus verdwijnt uit het Wetboek van Strafrecht.
• Voor vrouwenparen en single vrouwen met kinderwens blijven behandelingen vergoed.
• Verplichte voorlichting over seksuele diversiteit en genderidentiteit in basis- en voorgezet onderwijs en op lerarenopleidingen. We stimuleren GSA’s (Gender and sexuality alliances) op scholen. Daarbij werken we samen met het COC. Scherpe controle op naleving over seksuele diversiteit en het signaleren van pestgedrag op alle scholen. Dit is een onderdeel van de lerarenopleiding.

Partij voor de Dieren

• Vergoeding voor anticonceptiemiddelen komt voor alle leeftijden terug in het basispakket.

PVV

Over dit onderwerp heeft de PVV geen punten in het verkiezingsprogramma staan.

SGP

• De bestraffing van degenen die zich schuldig hebben gemaakt aan seksuele intimidatie en vergelijkbare (digitale) delicten, moeten aangescherpt worden. Een bevel tot verwijderen van content of decryptie moet mogelijk worden.
• Er moet strenge wetgeving komen om burgers te beschermen tegen digitale afpersing, het publiceren van seksuele beelden en vergelijkbare inbreuken op de persoonlijke levenssfeer. Hierbij dient gekozen te worden voor regels die gelden ongeacht de manier waarop het gebeurt.
• Uit ervaringsverhalen blijkt dat onbedoelde zwangerschappen vaak voortkomen uit instabiele relaties. De overheid moet daarom gezonde (seksuele) relaties aanmoedigen, om zo het aantal abortussen terug te dringen. Gemeenten en het onderwijs kunnen hierbij een rol spelen.

SP

Over dit onderwerp heeft de SP geen punten in het verkiezingsprogramma staan.

VOLT

• In het onderwijs gaan we leerlingen en studenten beter informeren over het belang, de kracht en de voordelen van een diverse samenleving zonder discriminatie. Hierbij zal onder andere expliciet aandacht zijn voor institutioneel racisme en inclusieve seksuele voorlichting.
• Volt wil daarom een actievere aanpak van Nederland op dit gebied. Betere seksuele voorlichting met aandacht voor zelfbeschikking is daarbij een voorwaarde.
• De helft van de jaarlijks 30.000 ongewenste zwangerschappen in Nederland waarvoor vrouwen abortus provocatus aanvragen, is ontstaan door falende anticonceptie. De andere helft ontstaat voordat of zonder dat vrouwen anticonceptie gebruiken. De anticonceptiepil in Nederland is opgenomen in het basispakket, maar slechts tot de leeftijd van 21 jaar. Daarna moeten vrouwen de kosten zelf betalen. Volt bepleit gratis anticonceptie voor vrouwen van alle leeftijden, in elke door haar gewenste vorm.
• Veilige en toegankelijke abortus is een recht van vrouwen. Nederland liep daarin jarenlang voorop, maar dat is niet meer zo. Daarom pleit Volt ervoor om abortus uit het Wetboek van Strafrecht te halen. Pas daarna is snel toegankelijke en gedifferentieerde abortuszorg mogelijk, inclusief medicamenteuze abortus via de huisarts.

VVD

• Het schrappen van de beraadtermijn voor abortus. Ook stellen we de abortuspil beschikbaar bij de huisarts. De keuze voor een abortus dient voor een vrouw zo laagdrempelig mogelijk te zijn, via een veilige plek, vrij van intimidatie en zonder druk van buitenaf.
• Meer aandacht op scholen voor gelijkheid van geslacht, seksualiteit en achtergrond. Diversiteit wordt een verplicht onderdeel in de lerarenopleiding. Ook mag de vrijheid van onderwijs (artikel 23) niet meer strijdig zijn met het gelijkheidsbeginsel (artikel 1). De onderwijsinspectie ziet hierop toe.

50PLUS

Over dit onderwerp heeft 50PLUS geen punten in het verkiezingsprogramma staan.

Terug naar de homepage