Loonkloof

Vrouwen in Nederland verdienen nog steeds 14 procent minder per uur dan mannen. Dat betekent dat vrouwen heel veel geld mislopen, wat kan oplopen tot wel €300.000,-. Deze loonkloof neemt ieder jaar iets af, maar als we in het huidige tempo doorgaan is deze pas in 2050 gedicht. Dat is onacceptabel. We roepen de overheid op om werkgevers te verplichten om transparant te zijn over loonverschillen en zo de loonkloof inzichtelijk te maken. Dit kan door de Wet Gelijke Beloning aan te nemen, door nieuwe wetgeving op te stellen in de formatie en/of de richtlijn van de Europese Commissie (die naar verwachting in 2022 wordt aangenomen) te implementeren in nationale wetgeving. 

Als het gaat om regelgeving om de loonkloof te dichten, loopt Nederland sterk achter op de landen om ons heen (zoals IJsland, België, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk). Door werkgevers wettelijk te verplichten om te rapporteren over de loonkloof moeten zij wel in actie komen. Nu denkt 75 procent van de werkgevers nog dat de loonkloof niet in hun organisatie voorkomt, terwijl dit vaak wel het geval is. Een belangrijke eerste stap is dat werkgevers gaan onderzoeken óf er sprake is van loonverschillen in de organisatie. De praktijk laat zien dat werkgevers vervolgens vaak zelf maatregelen nemen om de loonkloof te dichten. ProRail, Aegon, APG en Salesforce zijn hiervan goede voorbeelden. De overheid moet een actieve rol spelen in het stimuleren en ondersteunen van werkgevers richting een eerlijk loonbeleid.

Ook moet er gekeken worden naar de arbeidsmarkt zelf. Vrouwen werken vaker in sectoren met een gemiddeld lagere beloning. Dit zijn veelal cruciale sectoren zoals de zorg en het onderwijs, maar met banen die worden gekenmerkt door ongunstige arbeidsmarktomstandigheden zoals onzekere flexcontracten, lage lonen en onvrijwillig deeltijdwerk in combinatie met hoge werkeisen. Bovendien doen veel vrouwen werk dat niet wordt erkend onder de arbeidswet, zoals huishoudelijk werk. Dat betekent onder andere een onzeker inkomen en dus een onzeker bestaan. Een focus op deze doelgroepen is belangrijk om het totale aantal vrouwen dat financieel onafhankelijk is, te vergroten.

Dit schrijven de politieke partijen hierover in hun verkiezingsprogramma:

BIJ1

• Werk dat nu is ondergewaardeerd, zoals het werk van zorgmedewerkers, leraren en medewerkers van het openbaar vervoer, moet een eerlijke waardering krijgen. Dit vertaalt zich niet alleen in gepast loon maar ook in de arbeidsvoorwaarden.
• Werk moet toegankelijk zijn voor iedereen, maar dat is nu nog niet het geval. Racisme, seksisme, validisme en andere vormen van onderdrukking moeten keihard worden bestreden. Ook moet werk eerlijker worden verdeeld en pakken we genderongelijkheid aan. Mensen met een (onzichtbare) beperking verdienen daarnaast een eerlijke kans op een duurzame baan en eerlijke betaling, gekeken wordt naar mogelijkheden en niet alleen naar moeilijkheden. Arbeidsmigranten verdienen daarnaast dezelfde rechten als Nederlandse werknemers.
• We maken vóór 2025 een einde aan loon- en inkomensongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Bedrijven die mannen meer betalen dan vrouwen met dezelfde functie worden vervolgd.
• Alle zorgmedewerkers, van verplegers in de medische zorg tot jeugdzorgmedewerkers, moeten eerlijker worden betaald. Ook het werk van mantelzorgers moet erkend worden en geherwaardeerd, wat zich uit in een eerlijke financiële waardering voor hun werk.

CDA

• Een inclusieve arbeidsmarkt vraagt om een gelijke beloning van mannen en vrouwen, nieuwe afspraken over thuiswerk en de combinatie van werk en zorg. Wij komen met een nieuwe regeling voor kinderopvang voor werkende ouders en willen een actieve aanpak van arbeidsmarktdiscriminatie. Voor grote bedrijven en organisaties willen wij een eigen diversiteitscode, die ze zelf naleven en verantwoorden.
• Wij willen een flinke opwaardering van het beroep van verpleegkundige en verzorgende. Zij verdienen een goed salaris dat aansluit bij de verantwoordelijkheden die ze dragen, maar ook meer zeggenschap over hun eigen werk en dus minder regels en afvinklijstjes. We willen meer nadruk op het principe ‘bed to board’ om de werkvloer en de directietafel bij zorginstellingen optimaal met elkaar te verbinden.
• Wij willen eerherstel voor het gezag en respect voor leerkrachten en docenten. Voor de belangrijke bijdrage die zij leveren aan de ontwikkeling van kinderen en jongeren verdienen zij meer waardering voor hun vakmanschap. Wij gaan ervan uit dat het opvoeden van kinderen en jongeren in de eerste plaats een taak van de ouders is. Meer waardering voor de leerkracht en docent vraagt om meer tijd en ruimte voor lesontwikkeling en verdere professionele ontwikkeling, minder administratieve voorschriften en een goed salaris, dat meer ruimte biedt voor beloning van extra inzet. Wij willen onder meer gerichte programma’s voor zij-instromers en uitstromers, een uitloopschaal voor een senior leraar en een toeslag voor leraren in het speciaal onderwijs of in wijken met veel kinderen met leerachterstanden.

ChristenUnie

• Gelijke beloning vrouwen en mannen. De gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen komt ook tot uiting in een gelijkwaardige beloning. Het is onacceptabel dat dit nog niet het geval is. We willen dat overheid en sociale partners deze loonkloof structureel slechten, te beginnen met transparantie bij hun eigen organisaties. Bedrijven krijgen ondersteuning bij het meten van loonverschillen en worden verwacht hierover transparant te zijn. Levensgebeurtenissen als de geboorte van een kind mogen niet leiden tot discriminatie.
• Helaas vindt zwangerschapsdiscriminatie vaak plaats, niet alleen bij sollicitatie maar ook bij promotie en contractverlenging. Er komt handhaving op deze discriminatie. Sectoren als de zorg en het onderwijs, waar relatief veel vrouwen werken, verdienen betere arbeidsvoorwaarden
• De ChristenUnie maakt geld vrij om de salarissen van mensen in de frontlinie van de publieke zaak, zoals agenten, leraren en zorgmedewerkers, te verbeteren, in het bijzonder voor de lagere schalen.
• Handhaving tegen uitbuiting en discriminatie. Handhavingsinspanningen om uitbuiting op te sporen en te voorkomen worden geïntensiveerd. De samenwerking tussen de Inspectie SZW, de Belastingdienst, UWV en brancheorganisaties moet beter. Zowel om het toezicht op veilig en gezond werken te verbeteren, als om schijnconstructies en arbeidsmarktfraude aan te pakken. Alle vormen van discriminatie op de arbeidsmarkt, van naam en postcode tot zwangerschap, zijn onacceptabel en worden bestreden.

DENK

• Een doorlichting organiseren binnen de Rijksoverheid op verschillen in beloning, waarna onverklaarbare verschillen worden gelijkgetrokken.
• Een overheidscampagne om mensen voor te lichten over het bestaan van onderbetaling.
• Het oprichten van een Equal Pay Commissie, die bindende uitspraken kan doen in het geval van onderbetaling.
• Het werk van zorgpersoneel moet eerlijk worden beloond en niet onder de duim en heerschap van de zorgverzekeringen vallen.
• Een beter salaris voor leraren, te beginnen met leraren in het basisonderwijs.

D66

• Grotere bedrijven worden verplicht in hun jaarverslag te rapporteren over loonverschillen tussen mannen en vrouwen.
• Naar het voorbeeld van IJsland verplichten we werkgevers met 25 werknemers of meer om zich te certificeren voor gelijk loon voor gelijk werk.
• Leraren en pedagogisch medewerkers verdienen een passend salaris. Nu zijn er niet uit te leggen verschillen. Bijvoorbeeld de kloof tussen het salaris van een basisschoolleraar en middelbare schoolleraar. D66 heeft de afgelopen periode al de eerste stap kunnen zetten met een salarisverhoging van 9,5 procent voor de basisschoolleraren. Daar gaan we mee door.
• Dat begint met waardering voor de mensen in de publieke sector. Dat gaat om salaris voor agenten, leraren en verpleegkundigen, maar ook om autonomie in het werk van deze professionals. Zij verdienen ons vertrouwen.
• Wij willen meer geld voor mensen in de verpleging en verzorging.
• De overheid stimuleert werkgevers om mensen inspraak te geven in het werkrooster, opleidingen aan te bieden en meer variatie in vaste contracten mogelijk te maken.

Forum voor Democratie

Over dit onderwerp heeft Forum voor Democratie geen punten in het verkiezingsprogramma staan.

GroenLinks

• Zorgprofessionals verdienen meer waardering. We verhogen de lonen en verbreden de loonschalen om meer doorgroeimogelijkheden te bieden. Professionals krijgen eigen middelen om de werkdruk en administratie aan te pakken. We stoppen met 5-minutenregistraties.
• Leraren in het basisonderwijs gaan evenveel verdienen als hun collega’s in het voortgezet onderwijs. We verhogen ook de salarissen van het ondersteunend personeel en geven hun meer ontwikkelings- en doorgroeimogelijkheden. In de nationale bekostiging van scholen komt een schot voor de lerarensalarissen zodat geld dat is bedoeld voor leraren ook daar terechtkomt.
• Een eerlijke arbeidsmarkt vraagt om het aanpakken van misstanden. We investeren in de inspectie door Sociale Zaken en Werkgelegenheid en verbeteren de samenwerking tussen inspectie, Belastingdienst, UWV en Kamer van Koophandel. De inspectie krijgt meer ruimte om zelfstandig onderzoek te doen en gaat ook handhaven op de naleving van cao-lonen, beloningsdiscriminatie, werkdruk, discriminatie en sociale veiligheid. Malafide werkgevers krijgen hoge boetes en moeten werknemers financieel compenseren bij misstanden.
• We verbeteren de positie van huishoudelijk werkers. Nederland gaat zich houden aan internationale verdragen over eerlijk werk. We geven huishoudelijk werkers basiszekerheid door de Regeling dienstverlening aan huis te vervangen door een systeem van dienstencheques.
• We dichten de loonkloof: doe je hetzelfde werk, dan krijg je hetzelfde loon. Dit doen we in de eerste plaats bij (semi)-publieke instellingen. Ook bedrijven met meer dan 50 werknemers moeten met een systeem van certificering aantonen dat ze gelijk loon bieden voor gelijk werk.

Partij van de Arbeid

• De loonkloof tussen mannen en vrouwen dichten we. Dit doen we onder andere door organisaties te verplichten aan te tonen dat er bij hen sprake is van gelijke beloning.
  Gelijke beloning van vrouwen en mannen. Vrouwen verdienen in Nederland nog steeds 15 procent minder per uur dan mannen. Dat komt neer op €300.000,- in een werkend leven. Deze loonkloof neemt ieder jaar iets af, maar als we in het huidige tempo doorgaan is deze pas in 2050 gedicht. Dat is onacceptabel. We verplichten werkgevers om vrouwen en mannen hetzelfde te betalen voor hetzelfde werk.
• Stevige handhaving op arbeidsmarktdiscriminatie. Of dit nu op leeftijd, geslacht, afkomst, handicap of seksuele geaardheid is. De capaciteit van de inspectiediensten gaat omhoog. De aangiftebereidheid vergroten we door inzichtelijk te maken dat het zin heeft om aangifte te doen. Er komt meer bewustwording op vooroordelen bij werkgevers en uitzendbureaus, het kabinet heeft een voortrekkersrol en geeft het goede voorbeeld. Er komt ‘naming and shaming’ van de ergste overtreders.
• Waardering voor de zorg. Meer dan ooit realiseren we ons welk belangrijk werk het zorgpersoneel voor ons allemaal doet. De mensen in de zorg verdienen meer waardering, minder werkdruk en meer collega’s. Daarom kiezen wij voor een structurele verbetering van de salarissen en de werkomstandigheden in de zorg.
• Leraren krijgen de beloning en de ondersteuning die ze verdienen.

Partij voor de Dieren

• De Partij voor de Dieren wil een samenleving waarin mensen zo veel mogelijk zelf invulling kunnen geven aan hoe ze hun leven inrichten en hun inkomen verdienen. We willen af van de doorgeslagen prestatiedruk die zorgt voor continue stress en gejaagdheid. Gelijk werk betekent voor ons ook gelijke beloning. Sekse, gender en etniciteit mogen niet tot inkomensverschillen leiden.
• Afkomst, geaardheid, genderidentiteit of huidskleur mag niemand meer belemmeren om een stageplek, baan of woning te vinden.
• Duidelijke wetgeving en daadkrachtige handhaving gaan ervoor zorgen dat discriminatie op de arbeids- en woningmarkt aangepakt wordt.
• Om het lerarentekort aan te pakken verlagen we de werkdruk en worden de lerarensalarissen verhoogd.
• We investeren flink in zorgverleners: ruimte voor (bij)scholing en goede arbeidsvoorwaarden zijn vanzelfsprekend. De salarissen gaan omhoog. Zorgmedewerkers krijgen meer te zeggen over de inhoud van hun werk en werkroosters.

PVV

Over dit onderwerp heeft de PVV geen punten in het verkiezingsprogramma staan.

SGP

Over dit onderwerp heeft de SGP geen punten in het verkiezingsprogramma staan.

SP

• We gaan uit van gelijk loon voor gelijk werk, de bedrijven betalen alle werknemers volgens de geldende cao-afspraken
• De arbeidsinspectie krijgt meer mogelijkheden en middelen om discriminatie op de arbeidsmarkt aan te pakken. We benoemen en veroordelen bedrijven die discrimineren. Ook zullen zij niet meer in aanmerking komen voor overheidsopdrachten. We accepteren niet dat vrouwen hetzelfde werk doen en minder verdienen dan mannen. Discriminatie van vrouwen en LHBTI+’ers pakken we aan.
• Het vak van leerkracht moet aantrekkelijker worden. Er is sprake van een groeiend lerarentekort. Docenten krijgen een hoger salaris. We dichten de loonkloof tussen basisschool en voortgezet speciaal onderwijs versus het voortgezet onderwijs. De lonen worden landelijk uitbetaald, via een nationale cao. Daarmee worden over de hele linie de lonen van docenten verhoogd. Geld voor het onderwijs is niet bedoeld voor hoge beloningen of dure bonussen, de bestuurders vallen daarom onder de onderwijscao.
• De hoge uitstroom van personeel uit de zorg wordt gestopt. In de zorg wordt niet de winst, maar goed werkgeverschap leidend. De salarissen gaan omhoog en zorgverleners krijgen meer invloed om onzinnige regels en bureaucratie te schrappen. We brengen de menselijke maat terug in de zorg en herstellen het vertrouwen in de beroepskrachten. Niet verzekeraars maar zorgprofessionals stellen vast welke zorg nodig is.

VOLT

• Vooral in hogere functies loop het verschil in beloning tussen mannen en vrouwen snel op. Maar het geldt over de volle breedte: vrouwelijke werknemers verdienen in Nederland gemiddeld minder dan mannelijke: 18,- euro versus 22,- euro per uur. In het bedrijfsleven is deze loonkloof iets groter dan bij de overheid, maar geen van beide doet het goed.
• Ook bedrijven met meer dan honderd medewerkers moeten toe naar een ‘gelijk loon bij gelijk werk’ voor al hun werknemers. Na een periode waarin ze eerst op vertrouwelijke basis hun beloningsoverzichten aanleveren, volgt de wettelijke verplichting tot gelijke beloning. Dit naar voorbeeld van wat nu al geldt voor (semi-)publieke organisaties.
• Volt wil erop toezien dat zorg ook voor de zorgverleners weer werkbaar wordt. Om ook deze sector aantrekkelijk te houden voor nieuwe instroom, zijn veranderingen nodig. […] Ook moet de beloofde loonsverhoging van 6,5% in twee jaar worden gerealiseerd.

VVD

Over dit onderwerp heeft de VVD geen punten in het verkiezingsprogramma staan.

50PLUS

Over dit onderwerp heeft 50PLUS geen punten in het verkiezingsprogramma staan.

Terug naar de homepage